Ile zarabia lekarz rodzinny – kontrakt z NFZ może być bardziej opłacalny niż myślisz

Znam internistę z jednej z przychodni na Podkarpaciu, który na jednej zmianie potrafił przyjąć prawie 50 pacjentów, podać zleceniami skierowań na badania, zapisywać dziesiątki recept i jednocześnie… narzekał na zbyt niskie zarobki. Dopiero po latach zdecydował się przejść na kontrakt z NFZ i przestał pracować „za etat”, chociaż ilość obowiązków pozostała podobna. Efekt? Dochody zwiększyły się półtorakrotnie. To nie wyjątek.

Ile zarabia lekarz rodzinny? Realne stawki i twarde dane

Lekarz rodzinny, zwany inaczej lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), to pierwsza linia kontaktu pacjenta z systemem ochrony zdrowia. To także zawód, który mimo istotnej roli w strukturze NFZ, nie kojarzy się powszechnie z wysokimi zarobkami – w przeciwieństwie do specjalistów operujących w prywatnych klinikach czy chirurgii plastycznej.

Zacznijmy od krótkiego zestawienia typowych form zatrudnienia lekarzy rodzinnych:

– umowa o pracę na etacie – często w publicznych poradniach POZ,
– umowa zlecenie lub kontrakt cywilno-prawny,
– indywidualna praktyka lekarska na kontrakcie z NFZ.

W zależności od wybranego modelu – wynagrodzenie może się diametralnie różnić. I to właśnie tutaj pojawia się klucz do odpowiedzi na pytanie – ile realnie można zarobić.

Z perspektywy lekarza z kilkuletnim doświadczeniem, pracującego w różnych trybach, liczby wyglądają tak:

– Etat w publicznej przychodni (pełny etat, np. 36 godzin tygodniowo): od 6 000 do 10 000 zł brutto miesięcznie.
– Kontrakt z NFZ poprzez indywidualną praktykę: 14 000 – 25 000 zł brutto miesięcznie (lub więcej, jeśli przychodnia jest prowadzona jako działalność gospodarcza z dużą liczbą zapisanych pacjentów).

Zarobki te zależą głównie od liczby zapisanych pacjentów, lokalizacji poradni, liczby godzin pracy oraz struktury organizacyjnej świadczeniodawcy.

Kontrakt z NFZ jako lekarz rodzinny – na czym polega?

Model finansowania POZ

Kiedy lekarz rodziny decyduje się na działalność gospodarczą i podpisanie umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia, wchodzi w model świadczeniodawcy. Otrzymuje finansowanie nie za „ilość przyjętych pacjentów”, lecz za liczbę osób, które formalnie zadeklarowały chęć korzystania z jego usług – tzw. stawka kapitacyjna.

Podstawowa stawka kapitacyjna w 2024 roku wynosi około 14–18 zł miesięcznie za jednego pacjenta. Kwota ta może się zwiększać w zależności od wieku pacjenta, chorób przewlekłych oraz dodatkowych świadczeń (np. opieka koordynowana, badania profilaktyczne, szczepienia).

W praktyce wygląda to tak:
– 2 000 zadeklarowanych pacjentów × 16 zł = 32 000 zł miesięcznego przychodu z NFZ
– Od tej kwoty należy odliczyć koszty prowadzenia działalności: wynajem lokalu, personel, księgowość, opłaty eksploatacyjne.

Mimo tych wydatków – lekarz na kontrakcie może liczyć na miesięczny dochód rzędu 20 000 zł netto, szczególnie jeśli prowadzi pojedynczą praktykę lekarską bez dużego zaplecza administracyjnego.

Różnice w zarobkach między etatem a kontraktem

Różnice między etatem a kontraktem nie ograniczają się wyłącznie do pensji. Poniższe zestawienie ukazuje najistotniejsze aspekty:

| Kryterium | Etat | Kontrakt NFZ |
|————————|———————————–|———————————-|
| Wysokość wynagrodzenia | 6 000 – 10 000 zł | 14 000 – 25 000+ zł |
| Czas pracy | 36–40h tygodniowo | Elastyczny (własna działalność) |
| Stabilność | Wysoka, ale z ograniczeniami | Zależna od pacjentów i zarządzania |
| Koszty uzyskania przychodu | Niewielkie lub zerowe | Utrzymanie gabinetu, personelu |
| Odpowiedzialność prawna | Niska (na etacie pracodawca ubezpiecza) | Pełna odpowiedzialność cywilna |

Jeśli lekarz preferuje niezależność – działalność gospodarcza może być znacznie bardziej opłacalna. Jednak wymaga to zmysłu organizacyjnego, inwestycji w sprzęt i przestrzeń oraz czasu poświęconego na zarządzanie praktyką.

Dlaczego kontrakt z NFZ może być bardziej opłacalny, niż myślisz?

Wartość każdego pacjenta

Większość pacjentów nie zdaje sobie sprawy, że dla lekarza POZ to „deklaracje wyboru” generują miesięczne przychody. Dlatego im więcej osób zapisanych w danym gabinecie – tym wyższy przychód lekarza.

Przykładowo:
– 500 pacjentów – 8 000 zł miesięcznych wpływów z NFZ
– 1 500 pacjentów – 24 000 zł
– 2 500 pacjentów – 40 000 zł

Stąd przyrost populacji pod opieką ma realny wpływ na efektywność kontraktu.

Premie za opiekę koordynowaną i profilaktykę

W 2022 roku w Polsce wprowadzono tzw. opiekę koordynowaną w POZ, co oznacza rozszerzenie obowiązków lekarza o zintegrowane świadczenia dla pacjentów z chorobami przewlekłymi. Lekarz może otrzymywać dodatkowe finansowanie za diagnozowanie, prowadzenie i kontrolowanie m.in. nadciśnienia tętniczego czy cukrzycy typu II.

NFZ płaci za:
– bilanse zdrowia i przeglądy lekowe
– wykonywane badania laboratoryjne (wynagradzane ryczałtowo)
– koordynację zespołu pielęgniarka-dietetyk-psycholog

Prawidłowo prowadzony gabinet lekarza rodzinnego może więc uzyskać z NFZ finansowanie przekraczające 50 zł miesięcznie za pacjenta z wielochorobowością.

Opłacalność małych poradni POZ

O dziwo, nie największe przychodnie są najbardziej rentowne. Nierzadko praktyki z liczbą 1 000–1 500 pacjentów, prowadzone przez dwoje lekarzy lub pojedyncze osoby, uzyskują najlepszy stosunek przychodu do kosztów. Zapewniają przy tym lepszy kontakt z pacjentem i elastyczność w organizowaniu czasu pracy.

Koszty stałe (czynsz, personel pomocniczy) są w takich przypadkach ograniczone, a przychód cechuje się dużą przewidywalnością, jeśli deklaracje są stabilne.

Podsumowanie prostych kalkulacji

Załóżmy, że lekarz rodzinny prowadzi własną praktykę z 1 800 pacjentami.

– Przychód z NFZ: 28 000–32 000 zł
– Koszty operacyjne: 8 000 zł (lokal, personel, sprzęt, media)
– Dochód netto: 20 000–24 000 zł miesięcznie

Do tego można doliczyć dochód z orzecznictwa, badań kierowców, szczepień komercyjnych, konsultacji online – często od kilku do kilkunastu tysięcy złotych miesięcznie.

Co przemawia za wyborem kontraktu przez lekarza rodzinnego?

Elastyczność czasu i miejsca

Prowadząc własną praktykę, lekarz decyduje:
– Kiedy i w jakich godzinach pracuje
– Gdzie otwiera gabinet (miejscowość, lokalizacja)
– Czy współpracuje z personelem, czy pracuje sam

Dla wielu doświadczonych lekarzy, po kilkunastu latach pracy w systemie państwowym, możliwość organizacji własnej pracy jest czynnikiem decydującym o zmianie.

Większy wpływ na warunki pracy

Na kontrakcie lekarz może określić nawet:
– Czas wizyty (10, 15 czy 20 minut)
– Zasady przyjęć (kolejki, teleporady, wizyty domowe)
– Zakres świadczeń dodatkowych (np. szczepienia płatne)

Pozwala to uniknąć frustracji występującej przy pracy na etacie, gdzie systemowo narzucane normy i procedury bywają nielogiczne i uciążliwe.

Podsumowanie

Lekarz rodzinny w Polsce – wbrew stereotypom – może zarabiać kilkanaście lub nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych miesięcznie, szczególnie jeśli zdecyduje się na prowadzenie działalności gospodarczej z kontraktem z NFZ. Ten model może być bardziej opłacalny niż praca na etacie, o ile lekarz potrafi zadbać o organizację, utrzymanie bazy pacjentów i przestrzega zasad finansowania w obrębie POZ. Główne atuty to: elastyczność, niezależność, realny wpływ na warunki pracy i dodatki z tytułu programów profilaktycznych. Choć związane z tym są pewne ryzyka, dla wielu lekarzy to droga do większej satysfakcji zawodowej i finansowej. Jeśli jesteś lekarzem rodzinnym – warto rozważyć ten kierunek.